“เซลล์อักเสบ” จุดเริ่มต้นอาการปวดหลัง

คำตอบสำคัญซ่อนอยู่ที่ “เซลล์อักเสบ (Cellular Inflammation)” กระบวนการเล็ก ๆ ระดับเซลล์ที่มองไม่เห็น แต่ค่อย ๆ ทำลาย กระดูกสันหลัง หมอนรองกระดูก และเส้นประสาท โดยไม่รู้ตัว 

เซลล์อักเสคืออะไร? 

เซลล์อักเสบ (Cellular Inflammation) คือกระบวนการที่ร่างกายตอบสนองต่อการบาดเจ็บ การใช้งานมากเกินไป หรือการติดเชื้อ โดยระบบภูมิคุ้มกันจะส่งสารเคมี เช่น Cytokines และ Prostaglandins ไปยังจุดที่บาดเจ็บ ทำให้เกิดอาการบวม แดง ร้อน และเจ็บปวด เพื่อซ่อมแซมและป้องกันการติดเชื้อ 

แต่หากกระบวนการอักเสบเกิดขึ้นเรื้อรัง เนื้อเยื่อและหมอนรองกระดูก จะถูกทำลาย เกิดการสะสมของแคลเซียมและกระดูกงอก จนเสี่ยงต่อการกดทับเส้นประสาทและปวดหลังเรื้อรัง

ด้านดี ด้านร้ายของ "เซลล์อักเสบ"

•  ช่วยปกป้องร่างกาย: ดึงเม็ดเลือดขาวเข้ากำจัดสิ่งแปลกปลอมและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ 

•  กระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อใหม่: เพิ่มการไหลเวียนเลือดและออกซิเจนไปยังจุดบาดเจ็บ 

หากเรื้อรัง:  จะทำให้เนื้อเยื่อเสียหายมากขึ้น เกิดการสะสมของแคลเซียม และทำให้เกิดกระดูกงอก ซึ่งนำไปสู่การกดทับเส้นประสาทและเกิดอาการปวดเรื้อรัง 

พฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิดการอักเสบในกระดูกสันหลัง 

• นั่งหรือยืนนาน ๆ ในท่าเดิม เช่น นั่งหน้าคอมพิวเตอร์ ก้มหน้าเล่นมือถือ ทำให้ กล้ามเนื้อตึงและอักเสบซ้ำ 

• ยกของหนักเกินกำลัง หรือออกกำลังกายหักโหม  จนกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นบาดเจ็บ 

• ข้อกระดูกสันหลังเสื่อม: การเสียดสีของข้อต่อและหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อม ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง

อธิบายง่าย ๆ คือ เหมือนนักยกน้ำหนักที่เคยยก 10 กิโลกรัม แต่ต้องหันมายก 100 กิโลกรัมในทันที ร่างกายไม่สามารถรับไหว จึงเกิดการอักเสบและบาดเจ็บต่อเนื่อง 

ตรวจหาความเสี่ยงโรคหมอนรองกระดูกสันหลัง 

เพื่อแยกให้ชัดเจนว่าอาการปวดหลังเกิดจากกล้ามเนื้ออักเสบ หรือเป็น หมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท การตรวจวินิจฉัยที่แม่นยำจึงสำคัญ เช่น

• การตรวจร่างกายและทดสอบทางกายภาพ 

• การใช้ MRI หรือ เอกซเรย์ เพื่อดูโครงสร้างของ กระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูก  

การรักษาด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่: ผ่าตัดส่องกล้อง 

หากตรวจพบว่าอาการปวดหลังเกิดจาก หมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัด ซึ่งปัจจุบันมีเทคนิคที่ทันสมัยกว่าเดิม เช่น 

• PSLD (Percutaneous Stenoscopic Lumbar Decompression): 

รักษาโรคหมอนรองกระดูกสันหลังส่วนเอวตีบตันด้วยกล้องส่อง แผลเล็ก ลดการบาดเจ็บ 

• PSCD (Posterior Cervical Endoscopic Discectomy): 

ใช้รักษาโรคหมอนรองกระดูกคอทับเส้นประสาท โดยเจาะเพียงแผลเดียว ลดแรงกดทับ ฟื้นตัวไว 

ทั้งสองเทคนิคนี้จัดอยู่ในกลุ่ม การผ่าตัดส่องกล้อง (Endoscopic Spine Surgery) ที่เน้น “แผลเล็ก เจ็บน้อย ลดภาวะแทรกซ้อน ฟื้นตัวเร็ว” 

การป้องกันและดูแลหลังการรักษา 

• ปรับท่าทาง: ให้นั่งและยืนในแนวที่ถูกต้อง พักเปลี่ยนท่าทุก 30–60 นาที 

• ออกกำลังกายเสริม Core Muscles: เช่น ว่ายน้ำหรือพิลาทิส เพื่อเสริมกล้ามเนื้อหลังและลำตัว 

• กายภาพบำบัดและการนวด: ช่วยคลายกล้ามเนื้อ ลดตึง และเพิ่มการไหลเวียนเลือด 

ปวดเล็กน้อย อาจซ่อนภัยใหญ่ 

แม้ว่า เซลล์อักเสบ จะเป็นกลไกปกติของร่างกายในการซ่อมแซม แต่หากเกิดซ้ำหรือเรื้อรัง อาจทำลาย กระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูก  จนกลายเป็น หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิต 

การวินิจฉัยโดยแพทย์เฉพาะทางตั้งแต่เนิ่น ๆ ช่วยให้ได้รับการรักษาที่ตรงจุด ไม่ว่าจะเป็นกายภาพบำบัด การใช้ยา หรือการผ่าตัดส่องกล้อง  

โรงพยาบาล เอส สไปน์ แอนด์ จอยท์ พร้อมให้การดูแลครบวงจร เพื่อช่วยคุณแก้ปัญหาที่ต้นเหตุและกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจอีกครั้ง 

อ้างอิงบทความ โดย

นพ.ชุมพล คคนานต์ แพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง